USTA OKÇU

 

Çin’de Çi Çang adında bir adam vardı ve dünyanın en iyi okçusu olmak istiyordu. Bütün bilgelere danıştı. Nerede bir kitap bulduysa okudu. Ok atmakta usta olduğunu duyduğu kim varsa, yanına gitti. Büyük bir okçunun arkadaşı olduğu söylenen ihtiyar bir adamı ölmek üzereyken bulup, isteğini anlattı. Vei Fei diye çok uzaklarda bir diyarda oturan bir ustadan bahsettiler.

 

Çang uzun yolculuk meşakkatlerinden sonra Fei’yi buldu. Usta, Çang’e evvela gözlerini hiç kıpırdatmadan uzun zaman durmak gerektiğini söyledi. Çang evvela eşinin dokuma tezgâhı altına uzanarak gözünden birkaç milimetre ötede işleyip duran mekiklere rağmen irkilmemeyi öğrendi. İki yıl sonra göz adalelerine öyle hakim olmuştu ki, günün birinde küçük bir örümcek kirpiklerinin arasına ağ kurdu. Çang bunun üzerine piştiğine hükmederek artık ustasının yanına gitmeye karar verdi.

 

Fei, çırağına “aferin” bile demedi, “bu daha işin başlangıcı” dedi ve ondan eşyaya bakmasını öğrenmesini istedi; “çok küçük olan bir şey sana küçük, küçük olan bir şey de büyük görünmeye başladığı zaman yine gel” öğüdünü verdi. Çang evine döndü, gözle zor fark edilen küçük bir böcek bulup, onu bir ot parçasının üzerine koyarak uzaktaki pencerenin kenarına yerleştirdi, tam üç yıl boyunca o böceğe baktı ve günün birinde o küçücük böceği bir at boyundaymış gibi görebildiğini farketti. Hemen ustasının yanına koştu. Usta Çang’ın azmine şaştı, “aferin” dedi.

 

Artık çok uzaktaki hedefleri bile istediği yerinden vurabiliyordu. Ustasının huzurunda yay çektiği koluna su dolu bir bardak yerleştirmek suretiyle yüz tane oku, yüz adım ötedeki bir ağaca ard arda fırlattı. Attığı her ok bir öncekinin arkasına saplanıyordu ve böylece yüzüncü ok fırlatıldığında, kendisine doğru uzanan oklardan yapılmış bir ip hâsıl oldu. Ustası yine “aferin” dedi.

 

Çang iftiharla evine döndü ama karısı çok öfkeliydi. Beş seneden beri tuhaf işlerle ilgilenmesine söylendi durdu. Çang, marifeti anlaşılsın diye el çabukluğu ile sadağından bir ok çekerek kadına fırlattı. Ok kadının göz kapağından üç kirpiği koparıp götürmüştü ama karısı farkına bile varmamıştı.

 

Çang artık çok iyiydi ama en iyi değildi. Ustası Vei Fei yaşadıkça en iyi olmasına imkân yoktu. Yeniden Fei’nin yanına yollandı ve onu uzaklardan gördüğünde yayına bir ok koyarak fırlattı. Ustası durumu farkedip mukabil bir okla okunu havada ikiye böldü. Sadaktaki bütün oklar bitinceye kadar oklaştılar ama yenişemediler. Neticede birbirlerini kucaklayıp barıştılar ve Fei, öğrencisine çok uzaklarda Ho dağının doruğunda yaşayan Kan Ying ustaya gitmesini söyledi. Ancak ondan ders alabilirse dünyanın en iyi okçusu olacaktı. Çang hemen yola koyuldu, aylarca yol yürüdü, Ho dağının tepesine tırmanabilmek için ayaklarını kan içinde bıraktı. Neticede Ying Ustayı buldu. Bu çok yaşlı, kamburu çıkmış, tatlı bakışlı bir ihtiyardı. Ona durumu anlattı ve ne kadar başarılı olduğunu göstermek için çok yükseklerden uçmakta olan göçmen kuşları sürüsüne ok fırlatarak beş tanesini düşürdü. Ying Usta, “demek sen hala oksuz yaysız isabet ettirmesini öğrenemedin” diye çıkıştı ve görünmeyen bir yaya görünmeyen bir ok yerleştirir gibi hareketler yaparak çok uzaklarda uçan bir akbabaya nişan aldı ve görünmeyen okunu fırlattı; akbaba hemen taş gibi yere düştü.

 

Çang kendisinde neyin eksik kaldığını anlamıştı. Ying Usta’nın yanında dokuz yıl daha kaldı ve orada neler öğrendiğini kimse bilemedi. Dokuz yıl sonra dağdan indiğinde eski saldırganlığından, iddialı hallerinden ve heybetinden eser kalmamıştı. Eski Ustası Fei, onu görünce “tamam” dedi, “artık ben bile ustalıkta senin eline su dökemem”.

 

Evine dönen Çang’ı ondan sonraki yıllarda hiç kimse elinde ok ve yayla görmedi; O artık bambaşka biriydi. İnsanların dertleriyle ilgileniyor, öfkelenmiyor, az konuşuyor, herkesin yardımına koşuyor, sürekli tebessüm ediyordu. Kırk yıl böyle yaşadı. Kendisine niçin ok ve yaya el sürmediğini soranlara şöyle cevap veriyordu :

 

- “Hareketin en yüksek kertesi, hareketsizliktir. Belâgatin en yüksek kertesi hiç konuşmamaktır. Ok atmadaki en yüksek ustalık derecesi hiç ok atmamaktır!”

 

Günün birinde eski bir arkadaşını ziyarete gitmiş ve konuşma esnasında dostuna, masada duran şeyin ne olduğunu sormuştu. Ev sahibi evvela işi şakaya vurdu, cevap vermek istemedi ama sual üçüncü kere tekrarlanınca durumu anladı;

 

- ok ve yay usta,ok ve yay..